“Pamādaṃ appamādena, Yadā nudati paṇḍito; Paññā pāsādamāruyha, Asoko sokiniṃ pajaṃ; Pabbataṭṭho va bhummaṭṭhe, Dhīro bāle avekkhatīti”. | Người trí dẹp phóng dật, Với hạnh không phóng dật, Leo lầu cao trí tuệ, Không sầu, nhìn khổ sầu, Bậc trí đứng núi cao, Nhìn kẻ ngu, đất bằng |
Kệ Pháp Cú nầy, Đức Bổn Sư thuyết ra khi Ngài an ngự tại Jetavana, đề cập đến
Đại đức Mahā Kassapa.
Thật vậy, trong thời gian Đại đức an cư tại động Pipphaliguhā (Lạt Tiêu). Một
ngày nọ, sau khi ôm bát vào thành Rājagaha khất thực, độ xong bữa trưa rồi trở về,
Đại đức ngồi tham thiền, phát huy ánh sáng, định dùng Thiên nhãn để quan sát những
loại hữu tình (sattā) ở khắp các nơi như là trên đất, trên núi, dưới nước… thử xem lớp
nào tử, lớp nào sinh, lớp nào chuyên cần, lớp nào phóng dật.
Trong khi ấy, Đức Bổn Sư đang ngự tại Jetavana, muốn biết: “Kassapa! Con trai
của ta hiện nay đang ở Tịnh xá của ai?”. Ngài phóng tầm Thiên nhãn nhìn ra, thấy Đại
đức đang ngồi yên quan sát sự sanh tử của các loài hữu tình. Biết vậy, Đức Bổn Sư
phán: “Sự chết đi sanh lại của chúng sanh, dầu lấy trí tuệ mà ước lượng cũng chưa
thấu đáo giới hạn được (aparicchinno). Ông không thể biết làm sao tìm ra manh mối
của những chúng sanh nhập vào thai bào trong bụng mẹ, không cho cha mẹ hay biết.
Nầy Kassapa việc ấy quá tầm nhận thức của ông vì phạm vi nhận thức của ông còn
kém cỏi, eo hẹp lắm. Sự thấy biết chúng sanh đang chết đi và đang sanh lại thuộc về
quyền hạn của chư Phật”.
Phán rồi, Đức Phật phóng hào quang, hiện ra cho Đại đức thấy như Ngài đang
ngồi trước mặt Đại đức mà thuyết lên kệ ngôn”:
“Pamādaṃ appamādena,
Yadā nudati paṇḍito;
Paññā pāsādamāruyha,
Asoko sokiniṃ pajaṃ;
Pabbataṭṭho va bhummaṭṭhe,
Dhīro bāle avekkhatīti”.
Người trí dẹp phóng dật,
Với hạnh không phóng dật,
Leo lầu cao trí tuệ,
Không sầu, nhìn khổ sầu,
Bậc trí đứng núi cao,
Nhìn kẻ ngu, đất bằng.
Comments