209. “Ayoge yuñjamattānaṃ, Yogasmiñca ayojayaṃ; Atthaṃ hitvā piyaggāhī, Pihetattānuyoginaṃ”. | "Tự chuyên, không đáng chuyên Không chuyên, việc đáng chuyên. Bỏ đích, theo hỷ ái, Ganh tị bậc tự chuyên." |
210. “Mā piyehi samāgañchi, Appiyehi kudācanaṃ; Piyānaṃ adassanaṃ dukkhaṃ, Appiyānañca dassanaṃ”. | "Chớ gần gũi người yêu, Trọn đời xa kẻ ghét. Yêu không gặp là khổ, Oán phải gặp cũng đau." |
211. “Tasmā piyaṃ na kayirātha, Piyāpāyo hi pāpako; Ganthā tesaṃ na vijjanti, Yesaṃ natthi piyāppiyaṃ”. | "Do vậy chớ yêu ai, Ái biệt ly là ác; Những ai không yêu ghét, Không thể có buộc ràng." |
Pháp Cú nầy được Đức Thế Tôn thuyết lên, khi Ngài ngự tại Jetavana, đề cập đến ba người xuất gia.
Tương truyền rằng: Trong một gia đình ở thành Sāvatthī, có được đứa con trai
duy nhất mà cha mẹ rất thương yêu quý mến.
Một hôm, trong khi chư Tỳ khưu được tỉnh mời đến nhà, đang tụng kinh phúc
chúc và thuyết pháp, cậu con nghe xong, liền phát tâm muốn xuất gia, mới xin cha mẹ
cho mình được xuất gia. Nhưng hai ông bà không chấp nhận lời con mình. Cậu trai tự
nghĩ rằng:
“Chờ dịp cha mẹ ta không để ý, ta sẽ thoát ra ngoài mà đi xuất gia”.
Rồi khi người cha rời khỏi nhà thì dặn vợ ở nhà lo gìn giữ đứa con. Còn người
mẹ khi đi ra thì cũng dặn chồng hãy lo gìn giữ con như vậy.
Một hôm, khi người cha đi khỏi, bà mẹ suy nghĩ: “Ta phải gìn giữ con trai ta”.
Thế rồi, bà ngồi dưới đất mà quay chỉ, sau khi dùng hai chân chặn hai bên ngạch cửa
ra vào. Cậu con trai suy nghĩ : “Ta sẽ gạt mẹ ta mà ra đi mới được”. Cậu nói với mẹ
rằng:
- Mẹ thân ơi! Xin mẹ hãy tránh qua một bên đặng cho con đi cầu.
Bà mẹ rút chân, cậu đi ra ngoài được, lật đật chạy đến chùa tìm các vị Tỳ khưu:
“Bạch các Ngài! Xin cho con được xuất gia”.
Sau khi yêu cầu, cậu được xuất gia với chư Tỳ khưu ấy. Khi người cha trở về hỏi
người vợ rằng:
- Con trai ta đâu rồi?
- Mình ơi! Con nó mới vừa ở đây mà.
Người cha tìm quanh quất không thấy con mình, nghĩ rằng: “Chắc có lẽ nó đến
chùa để xuất gia rồi”.
Khi đến chùa thấy con trai mình đã xuất gia, người cha than khóc kêu gào: “Con
ơi! Sao con đành giết cha như vậy?”.
Nhưng một lát sau, ông tự nghĩ: “Con trai ta đã xuất gia, bây giờ ta còn ở nhà
mà làm gì?”.
Thế rồi, tự mình ông cũng xuất gia với các Tỳ khưu. Còn bà mẹ ở nhà cũng tự
nghĩ rằng: “Sao con trai và chồng ta đi lâu quá vậy? Có lẽ cả hai cha con đến chùa
xuất gia rồi chăng?”.
Khi đến chùa tìm chồng con, bà thấy cả hai đều xuất gia cả rồi, thì nghĩ thầm:
“Cả hai người nầy đã xuất gia cả rồi, ta còn ở lại nhà có ích lợi chi đâu?”. Tự mình,
bà cũng đến Tịnh Xá của Chư Tỳ khưu ni mà xin xuất gia.
Tuy đã xuất gia, nhưng cả ba người nầy không thể tách rời nhau. Dầu ở chùa
hoặc ở Tịnh Xá của chư Ni, họ cũng ngồi chung nhau một chỗ, nói chuyện cùng nhau
suốt ngày. Do đó, chư Tăng và chư Ni đều lấy làm gai mắt. Một hôm, chư Tăng đem
hành động của ba người bạch trình lên Đức Thế Tôn, Ngài cho gọi bọn họ đến và hỏi:
- Nghe nói các ngươi đã hành động như thế, có phải chăng?
- Bạch Thế Tôn! Có thật như vậy.
- Tại sao các ngươi lại làm như thế? Việc làm ấy không thích đáng với các bậc xuất
gia.
- Bạch Ngài! Chúng con không thể sống xa nhau được.
- Kể từ khi xuất gia về sau, việc làm như thế không còn phù hợp nữa. Sự xa cách
những người thương và sự gần gũi những người không thương đều là khổ cả. Bởi thế,
đối với chúng sanh hoặc các pháp hữu vi ta không phân biệt là thương hay ghét cái chi
cả.
Rồi Đức Bổn Sư thuyết lên kệ ngôn như sau:
209. “Ayoge yuñjamattānaṃ, Yogasmiñca ayojayaṃ; Atthaṃ hitvā piyaggāhī, Pihetattānuyoginaṃ”. | "Tự chuyên, không đáng chuyên Không chuyên, việc đáng chuyên. Bỏ đích, theo hỷ ái, Ganh tị bậc tự chuyên." |
210. “Mā piyehi samāgañchi, Appiyehi kudācanaṃ; Piyānaṃ adassanaṃ dukkhaṃ, Appiyānañca dassanaṃ”. | "Chớ gần gũi người yêu, Trọn đời xa kẻ ghét. Yêu không gặp là khổ, Oán phải gặp cũng đau." |
211. “Tasmā piyaṃ na kayirātha, Piyāpāyo hi pāpako; Ganthā tesaṃ na vijjanti, Yesaṃ natthi piyāppiyaṃ”. | "Do vậy chớ yêu ai, Ái biệt ly là ác; Những ai không yêu ghét, Không thể có buộc ràng." |
Comments